Boven Drachten begint de thermometer in de auto langzaam maar zeker te zakken, van 31 graden naar 19 graden. De zon schijnt uitbundig en zelfs in de haven achter de zeedijk is het winderig. We hopen dat de tocht doorgaat. ‘Zal je net zien,’ zeg ik tegen Machteld, mijn vrouw, die helemaal geen fan is van veel wind, ‘het mooiste weer van de wereld en noordoostenwind.’ Maar misschien is windkracht 5 Bft voor de Randmeren wat teveel. Mathijs en Charles waren in de online briefing duidelijk: boven windkracht 4 gaan we niet!

Vrijdag, Lauwersoog

In het vertrouwen dat het morgen wel mee zal vallen laten we onze boot van de trailer lopen en vullen hem aan de loskade van Jachthaven Robbengat met matjes, slaapzakken, kampeerspullen, boodschappen voor twee dagen, kleding warm en koud, de kampeertent om onder te slapen en natuurlijk de koelbox. Klaar voor de grote oversteek. Na een tegenvallende maaltijd bij restaurant Waddengenot (laat ge maar weg) gaan we terug naar de haven. Matthijs en Charles zijn er inmiddels ook. Niet lang daarna rollen we onze slaapmatjes uit en gauw zijn we vertrokken.

Zaterdagochtend, Lauwersoog

Al vroeg arriveren de andere avonturiers en soepel glijden alle Randmeren het water in. Opvallend detail: 10 van de 11 Randmeren worden door een Volkswagen of een Volvo getrokken.

Op het moment dat iedereen zo’n beetje vaarklaar is wordt de groep bij elkaar geroepen voor het palaver. Het is wel een beetje een grensgeval begint Matthijs, want al is er minder wind dan vrijdag, er staat nog een stevig windje. Sommigen kunnen een rif zetten en anderen hebben een kleinere fok. Maar de wind komt uit een gunstige hoek.

Al snel is de kogel door de kerk. We gaan! Na heldere instructies over hoe uit te varen en hoe te schutten is het afvaart. De sluiswachter heeft er zin in want binnen de kortste keren liggen we met 11 Randmeren in de sluis.

Vertrek

Als de sluisdeuren opengaan en de zilte lucht de sluis in waait zijn we niet meer te houden. In de kom van de buitenhaven gaan de grootzeilen erop en de voorzeilen worden al rap uitgerold. Als eendjes steken 11 Randmeren met Matthijs als moedereend voorop de geul over om daar halve wind richting wantij te gaan. En hard gaat het, wel door het water maar niet over de grond want we hebben de volle vloedstroom op de kop. In de buurt bij de geul over het Brakzand gaan we richting “de witte vuurtoren”. Charles had dat als tip gegeven tijden het palaver want die ligt in lijn met de jachthaven.

We zijn iets te vroeg

Omdat het schutten zo snel ging zijn we wat vroeger dan gepland. Dat betekent dat het water nog niet zo hoog is als de bedoeling is. Dus het zwaard nog wat omhoog getrokken en het roerblad komt vanzelf omhoog. Met dat roer omhoog stuurt een Randmeer net zo zwaar als een skûtsje. Je ziet de stuurmannen dan ook flink trekken.

Af en toe komen we bijna in plané waardoor we wat naar voren kruipen in de colonne. Als ik besluit even te wachten zie ik Mathijs een stuk lager varen en tussen twee boeien een soort geul in varen. Daar moeten we heen, maar daar staat nog wat weinig water. Met onze kiel zachtjes dansend over de zanderige ondergrond hobbelen we achter de rest aan.

De haven van Schiermonnikoog in zicht

Eenmaal in het geultje komt de haven van Schiermonnikoog al snel in zicht. Zo snel zelfs dat als we aankomen de havenmeester vraagt of we nog even kunnen wachten. Dan zal hij een plek hebben waar we bij elkaar kunnen liggen. Bij hoog water loopt de haven leeg en is er een mooi hoekje waar bijna alle boten bij elkaar kunnen liggen. Na de ervaringen van de grote oversteek te hebben uitgewisseld gaat iedereen het eiland verkennen. Maar denk erom, om 18:00 uur steigerborrel. Aan boord en op de steigers worden wetenswaardigheden over de overtocht en andere gemaakte reizen uitgewisseld en ook wordt er goed bij elkaar aan boord gekeken naar slimme aanpassingen en gadgets.

Sommigen eten aan boord en anderen gaan naar het dorp voor een maaltijd, maar niemand maakt het laat, ook omdat best fris wordt op Schier die prachtige avond.

De zondag, terug naar het vasteland

Zondag staat in het teken van wachten op hoog water om terug te gaan. Er is een stuk minder wind die zich ook op Schiermonnikoog in de oosthoek heeft gevestigd wat goed te merken is aan de temperatuur. Sommigen maken nog een vroege fietstocht over het eiland of genieten van koffie bij een strandtent aan het Noorderstrand.

Om 13:00 uur palaver, Matthijs en Charles verwachten dat we om 14:00 uur kunnen uitvaren. Maar als ik om 13:30 uur een flinke speedboot door de geul naar het eiland zie komen denk ik dat er ook genoeg water voor onze Randmeer zal staan. Dat is ook zo, al zitten we bij de havenuitgang heel even aan de grond. Op het motortje varen we naar het einde van de geul omdat de geul deels in de wind ligt en er zeker nog niet genoeg water is om buiten de geul te kruisen.

Mindfuck

Omdat we gekozen hebben om niet over het wantij te varen maar de route van de veerboot te volgen varen we vanuit de geul stuurboord uit. In de geul is het pal voor de wind die het af en toe ook wat af laat weten. Met stroom tegen komen we soms nog amper vooruit. Inmiddels heeft de rest van de Randmeervloot ook het ruime sop gekozen. Het laatste stuk richting Lauwersoog is niet bezeild en dus is het laveren geblazen. Met flinke stroom mee is dat een geweldige ervaring. Je verlijert naar loef wat een totale mindfuck oplevert want boeien lijken je voorbij te varen.

In dit laatste stuk heeft de oostenwind, die altijd laat opstaat en laat naar bed gaat, nog een verrassing in petto. Die trekt nog even aan tot een dikke vier Bft, waardoor het laatste stukje nog even aanpakken is voor alle bemanningen. Nu duurt het schutten door de zondagmiddagdrukte wat langer, maar omdat Randmeren niet zo breed zijn passen ze naast grote klippers waar anders niets naast kan liggen. Dus mogen we de gaatjes vullen zodat we toch weer vlot op het zoete binnenwater zijn.

Eenmaal in de haven moet iedereen nog even aan het werk. Met rode verbrande konen worden alle Randmeren weer op de trailers gezet en gaat iedereen, na afscheid genomen en beloofd te hebben volgend jaar weer mee te gaan, weer huiswaarts.

Het was een fantastisch weekend en daarvoor grote dank aan Mathijs van de Griend en Charles van Swieten voor de perfecte organisatie.

Uiteindelijk deden er 11 boten mee: Mathijs van de Griendt, 1133, Erik Hetem, 194, Nico Debets, 583, Charles van Swieten, 694, Jan Marten Bosman, 1031, Jaap Bosman, 1050, Janneke Lourens, 725, Jeroen Kooi, 1069, Wiebe van der Veen, 972, en Haandrikman, 393.

Bertel Kolthof, 350